Czy prebiotyki i postbiotyki to niezmiernie pożądane składniki kosmetyków? Chrońmy nasz mikrobiom.

Autor: Monika Majewska-Chuchała

Homo sapiens czy raczej Homo microbiens?


Czy wiesz, że jesteś gospodarzem ogromnej ilości różnego rodzaju drobnoustrojów? Znajdują się one wewnątrz i na zewnątrz naszego ciała - czyli na skórze.


Wieloletnie badania potwierdziły, że zdrowa skóra posiada bardzo zróżnicowany i niejednorodny mikrobiom, a w przypadku chorób skóry niektóre gatunki mikrobów zaczynają wypierać inne gatunki. Zaburzona zostaje homeostaza, czyli równowaga między mikroflorą komensalną, żyjącą na naszej skórze.


Podstawowe typy bakterii żyjących na naszej skórze to: Actinobacteria, Firmicutes, Bacteroidetes oraz Proteobacteria, do najważniejszych gatunków grzybów zasiedlających skórę należą lipofilne grzyby z rodzaju Malassezia, a roztoczy – nużeńce (Demodex).


O prawidłowy mikrobiom naszej skóry dbają przede wszystkim prebiotyki i postbiotyki (będące pochodną probiotykow).


Probiotyki i prebiotyki kojarzą się przede wszystkim ze specyfikami, które trzeba łykać podczas kuracji antybiotykami. Albo z przetworami mlecznymi takimi jak kefiry czy jogurty. Czy coś, co działa korzystnie na nasz układ trawienny (i nie tylko) sprawdzi się również w pielęgnacji skóry?


Prebiotyki w kosmetykach


Prebiotyki stanowią naturalną pożywkę dla korzystnych bakterii i sprawiają, że rozwijają się one szybciej niż bakterie niekorzystne - patogenne. Wpływają dzięki temu na stan równowagi mikrobiologicznej. Wspierają skórę w procesach odbudowy bariery ochronnej, co ma bezpośredni wpływ na uszczelnienie, zmniejszenie parowania wilgoci z zewnętrznych warstw naskórka i zmniejszenie podatności do podrażnień. Prebiotyki wpływają na zachowanie odpowiedniego poziomu nawilżenia naskórka oraz normalizują procesy keratynizacji, czyli powstawania zewnętrznej zrogowaciałej warstwy naskórka.


Postbiotyki  w kosmetykach


Postbiotyki to innowacja w kosmetyce, wykorzystująca korzyści zawarte w probiotykach. O ile w  przemyśle farmaceutycznym i spożywczym zastosowanie typowych probiotyków, czyli żywych kultur bakterii ,nie sprawia większych trudności, tak w przemyśle kosmetycznym jest to technicznie niemożliwe. Stało się jednak możliwe dzięki fermentom (odfiltrowane pożywki, w których rosły bakterie probiotyczne, łącznie z produktami ich przemiany metabolicznej) i lizatom komórkowym (zawiesiny fragmentów unieczynnionych komórek bakteryjnych), które nazywane są postbiotykami.


Mechanizm działania prebiotyków i postbiotyków w kosmetykach

Jak działa prebiotyk?


Odpowiednio dobrany prebiotyk „karmi” korzystne bakterie, nie wspierając jednocześnie wzrostu bakterii patogennych i „złych”.


Jak działa postbiotyk?


Postbiotyki - lizaty probiotyczneych bakterii dzięki interakcji z ludzkimi komórkami poprzez białka efektorowe (substancje występujące na końcu szlaku sygnałowego), „naśladują” zdrowy mikrobiom skóry.


Postbiotyki zawierają cząsteczki, które system immunologiczny rozpoznaje i na nie reaguje, dlatego są w stanie silnie stymulować organizm.


Postbiotyki i prebiotyki w naszej serii POST BIOTIC


Zachowanie równowagi flory bakteryjnej jest niezwykle ważne w codziennej pielęgnacji skóry. Wspierają nas w tym prebiotyki i postbiotyki i takie surowca zastosowaliśmy w naszej nowej linii POST BIOTIC.


Na zaburzenia równowagi bakteryjnej skóry i choroby z tym związane mogą mieć wpływ takie czynniki jak:

•     wszelkiego rodzaju mechaniczne i chemiczne uszkodzenia naskórka (np. peeling chemiczne, retinoidy stosowane w nadmiernej ilości, agresywne detergenty)
•     przesadna i nieuzasadniona sterylność (zbyt częste stosowanie preparatów bakteriobójczych nie tylko zabija patogen, ale także niszczy dobre bakterie)
•     dym papierosowy, smog i zanieczyszczenia środowiska
•     promieniowanie UV
•     dieta uboga w błonnik, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy, minerały

Składniki zastosowane w  Postbiotycznym Żelu do Mycia Twarzy:

Postbiotyk - Lactococcus Ferment Lysate

To otrzymana biotechnologicznie zawiesina z lizatu bakterii Gram-dodatnich Lactococcus lactis, który jest poddawany fermentacji w specjalnych warunkach represji katabolicznej. Otrzymana biotechnologicznie zawiesina zawiera fragmenty, takie jak DNA, metabolity, związki cytoplazmatyczne i materiały ściany komórkowej w umiarkowanie kwaśnym, wodnym środowisku.

Działanie fermentu:

•     przyspiesza i poprawia odnowę skóry
•     pobudza produkcję kluczowych składników jakości i gęstości skóry
•     poprawia spójność i wzrost keratynocytów
•     zwiększa produkcję peptydów przeciwdrobnoustrojowych
•     aktywuje naturalne procesy złuszczania skóry

Prebiotyk – Inulina z cykorii


Inulina jest polimerem fruktozy i glukozy, pozyskiwanym najczęściej z korzenia cykorii. Występuje także w korzeniach m.in. topinamburu.


Wspomaga rozwój bakterii przyjaznych dla skóry człowieka (mikroflora) przy jednoczesnym hamowaniu wzrostu mikroorganizmów szkodliwych dla skóry człowieka. Dzięki temu inulina wzmacnia i uszczelnia naturalną barierę ochronną skóry utrzymując ją w dobrej kondycji. Skutecznie działający mikrobiom to także większa odporność na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych.


Inulina to także antyoksydant, skutecznie neutralizujący szkodliwe działanie wolnych rodników tlenowych, zapobiegając przedwczesnemu starzeniu. Jest składnikiem pozostającym na skórze tworząc na jej powierzchni film zmniejszający nadmierną ucieczkę wody z naskórka (TEWL), co pośrednio zwiększa nawilżenie skóry.


Materiały źródłowe:

•     CLR prezentacja z 2019  Sense about microbiome skincare
•     CLR prezentacja z 2018  Probiotics-in-Skincare
•     Katarzyna Mojka „Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje/ Probiotics, prebiotics and synbiotics – characteristics and functions”;  Probl Hig Epidemiol 2014, 95(3): 541-549; Katedra Technologii Żywności, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
•     Adriana Roży, Paulina Jaguś, Joanna Chorostowska-Wynimko „Rola probiotyków w profilaktyce i leczeniu chorób alergicznych/ Probiotics in the prevention and treatment of allergic diseases” Praca poglądowa; Samodzielna Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Immunologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie; Kierownik: dr hab. n. med. prof. nadzw. Joanna Chorostowska-Wynimko
•     Jakub Ruszkowski, Jacek M. Witkowski, Adrian Szewczyk „Przegląd doustnych prebiotyków, probiotyków, synbiotyków i postbiotyków dostępnych na polskim rynku aptecznym”
•     Dr n. biol. med. Patrycja Szachta, dyrektor ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun w Poznaniu „Historia probiotyków – od starożytności do współczesności” https://www.lakcid.pl/antybiotykoterapia
•     https://www.linex-probio.pl/balance-inside-and-out/15-need-to-know-fact/
•     Marcel B Roberfroid „Prebiotics and probiotics: are they functional foods?”