Co to jest kosmetyk naturalny?
Dla przeciętnego konsumenta odróżnienie prawdziwie naturalnego kosmetyku od kosmetyku, który jedynie podaje się za naturalny jest trudne. Wielu producentów wykorzystuje popularność słów „naturalny” czy „ekologiczny” nazywając tak swoje produkty, a bazując na fakcie obecności w ich składzie zaledwie kilku naturalnych składników. W kosmetyku prawdziwie naturalnym, każdy z jego składników musi być surowcem roślinnym lub mineralnym stosunkowo mało przetworzonym (z substancji pochodzenia zwierzęcego dozwolonych jest tylko kilka np. wosk pszczeli, lanolina pozyskiwanych oczywiście bez szkody dla zwierząt). Najbardziej pożądane są surowce z certyfikatem eko świadczącym o pochodzeniu surowca i dopuszczającym ten surowiec do używania w kosmetykach naturalnych. Roślinne komponenty kosmetyków naturalnych powinny pochodzić z kontrolowanych upraw i być pozyskiwane w procesach tzw. „zielonej chemii”.
Zasady komponowania kosmetyków naturalnych określają wytyczne Komitetu Ekspertów Produktów Kosmetycznych przy Komitecie Zdrowia Publicznego Rady Europy. Bazując na tych zasadach powstało w Europie kilkanaście certyfikacji kosmetyków naturalnych, niestety nie powstała jedna oficjalna europejska certyfikacja. Organizacje certyfikujące to rzetelne firmy (np. francuski Eco-Cert, niemieckie BDiH, brytyjskie Soil Association, międzynarodowy Natrue), lecz albo prywatne i certyfikacja w nich słono kosztuje, albo nieznane poza krajem rodzinnym. Polska certyfikacja nie istnieje, choć podobno właśnie powstaje.
W Europie podjęto próby ujednolicenia standardów różnych organizacji certyfikujących kosmetyki naturalne (pojawił się COSMOS – standard uzgodniony pomiędzy francuskim Eco-Cert, niemieckim BDIH, brytyjskim Soil Association i włoskim ICEA). Problem polega na tym, że mimo wspólnych standardów, COSMOS nie oferuje wspólnego logo. Na opakowaniach pojawiać będą się wciąż loga powyższych instytucji. Co jednak ważniejsze, nie zmienią się również opłaty za certyfikacje kosmetyków. Dla wielu małych producentów opłaty te stanowią barierę nie do pokonania, zwłaszcza w pierwszych latach produkcji linii naturalnej. Dlatego, idealnym rozwiązaniem byłoby stworzenie jednej, międzynarodowej organizacji certyfikującej działającej na zasadzie „non for profit”.
Na razie, bardziej ekonomiczna - tańsza, ale też bardzo wymagająca jest certyfikacja Natrue. Producenci wiodących europejskich marek kosmetyków naturalnych powołali kilka lat temu do życia certyfikat - Natrue. Założycielami są: Dr Hauschka, Lavera, Logona, Primavera i Weleda, czyli pionierzy kosmetyki naturalnej w Europie. NaTrue jest organizacją non-profit i dlatego certyfikacja w niej jest tańsza. Jednocześnie jest bardziej wymagająca od standardów COSMOS.
Czekając na rozpoznawalną, przynajmniej ogólnoeuropejską, certyfikację, warto zaznaczyć, że zasady kompozycji prawdziwie naturalnych i organicznych kosmetyków w wyżej wymienionych organizacjach są zbliżone, ponieważ bazuję na tych samych założeniach i wiedzy. Poniżej znajduje się lista substancji, które pod żadnym pozorem nie powinny znaleźć się w składzie kosmetyku naturalnego.
Kosmetyk naturalny nie może zawierać w swoim składzie (podajemy również nazwy INCI):
1. Syntetycznych konserwantów m.in. parabenów, formaldehydu, donorów formaldehydu - oznaczenie INCI: xxx-paraben, Formaldehyde, DMDM Hydantoin, 2-Bromo-2-nitropropane-1,3-diol, Metyloisotiasolinon, Diazolidinyl Urea Imidazolidinyl Urea, 5-Bromo-5-nitro-1,3-dioxane, Quanternium-15, Phenoxyethanolu
2. Barwników syntetycznych - oznaczenie INCI: CI ….. - naturalne są tylko CI 75100 - CI 77947, pozostałe CI są syntetyczne
3. Oleju mineralnego, synetycznej wazeliny, paraffiny – oznaczenie INCI: Mineral Oil, Paraffinum Liquidum, Paraffin, Isoparaffin, Petroleum, Cera Microcristallina, Vaseline
4. Glikolu propylenowego i innych glikoli - oznaczenie INCI: Propylene Glycol, Butylene Glycol
5. PEG – ów - substancje z przedrostkiem PEG w INCI (glikol polietylenowy) i PPG (glikol polipropylenowy)
6. Silikonów - oznaczenie INCI: Dimethicone, Trimethicone i inne *methicone, Cyclohexasiloxane, Cyclopentasiloxane, trimethylsiloxysilicates, cyclopentasiloxane
7. SLES - oznaczenie INCI: Sodium Laureth Sulfate
8. EDTA i takie oznaczenie w INCI
9. Butylohydroxytoluenu, butylohydroxyanizol (przeciwutleniacze) - oznaczenie INCI: BHT, BHA
10. Etanoloamin - oznaczenie INCI: Triethanolamine=TEA, Babassuamide DEA, Cocamide DEA, Cocamidopropylamine Oxide, Coramine, Diethanolamine DEA, Dimethylamine Lauramide DEA, Linoleamide DEA, Oleamide DEA Soy Amide DEA, Stearamide MEA, Undecylenamide DEA
11. Karbomerów - oznaczenie INCI: Carbomer
12. Pochodnych syntetycznych kwasów lub alkoholi tłuszczowych - oznaczenie INCI: Trioctyldodecyl Citrate, Glyceryl Triacetyl Hydroxystearate, Octylododecyl Stearate
13. Syntetycznych, identycznych z naturalnymi i chemicznie modyfikowanych substancji zapachowych - oznaczenie INCI: Parfum - niestety naturalna kompozycja ma też nazwę w INCI Parfum
Czytanie składów kosmetyków nie jest łatwe, a nazwy INCI nie są jednoznaczne. Jest bardzo wiele składników kosmetycznych, które mają tę samą nazwę INCI, a mogą być naturalne lub syntetyczne, np. PARFUM może oznaczać syntetyczną lub naturalną kompozycję zapachową.
I tu z pomocą przychodzi certyfikat. Certyfikat gwarantuje nie tylko naturalność ale i jakość składników. Certyfikator sprawdza bowiem każdy surowiec użyty do produkcji kosmetyku: z czego był pozyskany, jakość materiału startowego, sposób produkcji, czystość. Przyznając certyfikat, certyfikator kontroluje też miejsce, gdzie kosmetyk jest produkowany. Sprawdza jak przechowywane są surowce. Czy naturalne składniki nie mieszają się z nienaturalnymi, czy nie ma możliwości pomyłki przy pobieraniu surowców (w jednym zakładzie produkcyjnym mogą być produkowane kosmetyki naturalne i nienaturalne).
Certyfikat to gwarancja dla klienta, że ma w ręku kosmetyk prawdziwie naturalny.
Różnice między kosmetykami naturalnymi, a konwencjonalnymi.
Kosmetyki w naturalne posiadają w swoim składzie o wiele więcej aktywnych substancji niż kosmetyki konwencjonalne. Praktycznie każdy składnik w nich zawarty, a nie tylko substancje aktywne, odżywczo działa na skórę.
W kremach i balsamach konwencjonalnych, surowce aktywne biologicznie stanowią tylko pewien, niezbyt wysoki, procent składu. W kosmetykach naturalnych zawartość substancji aktywnych jest taka sama, a reszta emulsji - faza wodna i olejowa, a nawet substancje pomocnicze, niosą w sobie wiele wartości dla skóry.
Faza wodna
Podstawowa woda w kosmetykach konwencjonalnych i naturalnych, to woda zdemineralizowana, ale czasem woda mineralna lub hydrolaty. Hydrolaty mają właściwości dezynfekujące, tonizujące, łagodzące oraz zwiększają wilgotność skóry przygotowując ją do lepszego wchłaniania substancji czynnych i lipidów. Np. w kosmetykach Naturativ i sklepie www.naturativ.pl hydrolaty znajdziemy w następujących kosmetykach: serum-ekoamułki oraz kosmetykach do oczyszczania twarzy Naturativ.
Faza olejowa
Faza tłuszczowa w kosmetykach naturalnych, to oleje roślinne pozyskiwane w wyniku prowadzonego na zimno tłoczenia surowców. Nie są one poddawane dalszej obróbce. Z tego powodu wykazują działanie nie tylko jak typowe środki natłuszczające, ale także jako cenne źródło substancji biologicznie aktywnych: witamin, steroli, enzymów.
Substancje aktywne
Kosmetyki naturalne używają w takim samym stopniu substancji czynnych jak „konwencjonalne” kosmetyki. A owe roślinne substancje czynne podają w koktajlu innych roślinnych substancji, które umożliwiają związkom aktywnym lepszą penetrację do głębszych warstw skóry i same w sobie są źródłem witamin, minerałów i innych substancji pozytywnie działających na skórę.
Substancje pomocnicze: emulgatory i substancje tworzące pożądaną konsystencję
W kosmetykach naturalnych substancje emulgujące to nisko przetworzone substancje roślinne, które siłą rzeczy, dzięki niskiemu przetworzeniu mogą zachować pozytywny wpływ rośliny, z której są zrobione, na skórę. I tak się dzieje. Producenci naturalnych emulgatorów tworzą takie surowce, które oprócz właściwości emulgujących mają właściwości pielęgnacyjne.
Konserwanty
W kosmetykach naturalnych stosujemy konserwanty identyczne z naturalnymi, głównie te, które używane są do konserwowania żywności.
Substancje zapachowe
Dozwolone są wyłącznie naturalne olejki eteryczne lub kompozycje z nich zbudowane. Olejki eteryczne są źródłem substancji aktywnych i co ciekawsze, jako jedne z niewielu substancji stosowanych w , mają zdolność przenikania w głąb skóry.
Sposób przygotowania kosmetyków naturalnych
Aby surowiec był dopuszczony do używania w kosmetyku naturalnym musi być pozyskany z rośliny w procesie, który jak najmniej zmienia jego pierwotną strukturę. Są to procesy fizyczne: np. wyciskanie, destylacja parą wodną, rozpuszczanie. Składniki kosmetyków naturalnych są jak ekologiczne jedzenie – nisko przetworzone i pozbawione zbędnych dodatków. Naturalne kosmetyki używają surowców roślinnych z kontrolowanych upraw ekologicznych. Są one wolne od zanieczyszczeń chemicznych.
Produkty naturalne nadal bardzo często kojarzone są z mało efektywnymi wyrobami o niezbyt atrakcyjnych walorach sensorycznych. Nic bardziej mylnego. Do ich wytwarzania potrzebna jest olbrzymia wiedza technologiczna, a ich receptury bazują na szerokiej ofercie, coraz lepiej poznanych surowców naturalnych.
Surowce aktywne, których używamy do produkcji kosmetyków NATURATIV są tak samo, jak te używane w konwencjonalnych kosmetykach, przebadane metodami in-vivo i in-vitro. Ich działanie na skórę jest udokumentowane. Nie należy kosmetyków organicznych, które powstały w nowoczesnych laboratoriach, mylić z kosmetykami przygotowywanymi w domu. Kosmetyki naturalne są równie efektywne jak kosmetyki konwencjonalne, a pod niektórymi względami mogą je nawet przewyższać.
Różnice w kosztach produkcji
Na fakt, że kosmetyki naturalne są droższe wpływa głównie koszt surowców. Praktycznie wszystkie najtańsze surowce kosmetyczne są niedozwolone w produkcji kosmetyków naturalnych lub mogą być używane w niskim procencie. Oleje roślinne są kilka razy droższe od oleju mineralnego, a te z ekologicznym certyfikatem potrafią być kilkukrotnie droższe od tych bez certyfikatu. Produkcja też jest droższa bo wymaga większej pieczołowitości i uwagi. Kosmetyki naturalne potrafią być kapryśne w produkcji.
Nowe trendy
Przed producentami kosmetyków naturalnych staje dziś nowe zadanie. W obliczu faktu, że kosmetyków prawdziwie naturalnych jest na rynku coraz więcej, równie ważna jak ich naturalność zaczyna być ich jakość i efektywność. Nie wystarcza już sama zasada kompozycji takiego kosmetyku, coraz większe znaczenie mają jego właściwości: skuteczność zawartych substancji aktywnych, konsystencja, wchłanianie, długotrwały efekt np. nawilżenia oraz ostrożne używanie alkoholu, który w wielu takich kosmetykach wspomaga naturalne konserwanty. Takie kosmetyki znajdziemy w marce Naturativ i sklepie www.naturativ.pl.
Magda Hajduk
Twórczyni kosmetyków NATURATIV
